maandag 29 januari 2018

De molenmaker op bezoek

Joep belde me met de mededeling dat molenmaker, Coppens uit Bergharen, aan de molen aan het werk was. Dus in de auto en even gaan kijken.

De mannen, Peter en William, waren aan de kruilier bezig. Zoals in de vorige berichten te lezen was draaide de houten munnik rond de as van de lier. Tijdens de storm van 18 januari is deze kapot getrokken.

Zoals op de foto te zien is is dit een vierkante metalen as waar het hout omheen zat. Dit werd er met bouten omheen geklemd. Door het vele bewegen en kruien was het gat binnenin niet meer vierkant maar bijna rond geworden. De man op de afbeelding is twee gaten aan het boren waardoor pennen komen en aan een pen komt een oog waar de ketting aan vast komt te zitten.

De houten munnik wordt dan niet alleen geklemd maar ook geborgd.
Ook de pal vraagt wat aandacht. Deze valt niet lekker in de kammen van het bovenwiel, maar er tegen. Dus als de molen terug zou willen draaien wordt de pal uit de kammen gedrukt. 
Als je onderstaande afbeelding ziet is dat ook geen wonder. Ik denk dat het scharnier eerst 40 jaar een schuurdeurtje heeft vastgehouden en toen door molenaar Franken is opgewaardeerd tot scharnier voor de pal. Maar dit biedt weinig stevigheid. De balk kon alle kanten op bewegen. Dus de molenmakers nemen dit mee naar Bergharen om een nieuw scharnier te fabriceren.

Ook de kruipalen zijn weer rechtgezet en aangevuld met grond.
Na enkele uren zijn de mannen weer richting werkplaats vertrokken met de mededeling dat ze zo spoedig mogelijk terug zouden komen. 

woensdag 24 januari 2018

Bezoek van de gemeente

Normaal proberen we op donderdag te werken, maar omdat ik morgen niet kan was het deze week woensdag.
Joep was net binnen toen ik aangereden kwam.

Naar boven en omgekleed. Joep had het afgelopen weekend een rapport naar de gemeente gestuurd en hij had te horen gekregen dat er iemand van de gemeente kwam kijken om wat foto's te maken.
We hebben de molen losgemaakt zodat we konden gaan draaien. Het waaide nogal stevig en we besloten ook vandaag weer zonder zeilen te draaien. Helaas konden we de molen niet lekker op de wind zetten door de problemen met de kruilier. Het is niet anders!

Netten weggezet, draaien en koffie drinken. Helaas....

Op dat moment kwam ons aangekondigde bezoek. Miguel, de opzichter van de gebouwen in Rucphen samen met een collega uit Zundert. Miguel bleek dit werk nog niet zo lang te doen en was ook nog nooit in de molen geweest. Dus na het bekijken van de schade zijn we met hen de molen in gegaan. Alle zolders bekeken en uitleg gegeven wat er allemaal te zien was. In de kap hebben we de meeste tijd doorgebracht.
Nadat de heren vertrokken waren hebben we maar weer koffie gedronken. Later nog gegeten en een beetje rondgelummeld. Maar ondanks de voorspelling dat het 13 graden zou worden kregen we het koud omdat we zo maar wat stond te kijken.

Een beetje bijtijds besloten om naar huis te gaan.


Aantal opleidingsuren: 5
Wind: W 6 Bft en 13 graden, bewolkt   

vrijdag 19 januari 2018

De dag na de storm

19 januari zou de eerste dag zijn dat we met de Heimolen gaan draaien maar dat liep enigszins anders. Eerst even een stukje uit het weerbericht van 18 januari.

Op 17 januari 2018 kwam er voor de kust van Newfoundland een kleine depressie tot ontwikkeling. Dit lagedrukgebied trok, dankzij een bijzonder sterke straalstroom van ruim 250 km/uur, met grote  snelheid in de richting van Europa. Op 18 januari 2018 trok het lagedrukgebied over het Waddengebied naar Duitsland. Aan de zuidflank van het lagedrukgebied deden zich boven ons land enige tijd zware tot zeer zware windstoten voor met veel schade en grote overlast tot gevolg. Het KNMI waarschuwde middels een code rood (weeralarm) voor de zeer zware windstoten.

Weerkaart 18 januari 2018, 12.00 uur. Goed is te zien dat aan de zuidflank van het laag de blauwe lijnen (lijnen van gelijke druk) dicht bij elkaar liggen. Er is hier sprake van een groot luchdrukverschil over korte afstand: veel wind
Op nadering van de stormdepressie nam de wind in de ochtend snel aan. Kort na 7 uur bereikte de wind langs de (zuid)westkust stormkracht (kracht 9) en her en der trok de wind later in de ochtend aan tot zware storm (kracht 10), soms enige tijd zelfs tot een zeer zware storm (kracht 11). In Hoek van Holland werd hierbij een windstoot gemeten van (afgerond) 144 km/uur.
Ook landinwaarts stond op behoorlijk wat plaatsen enige tijd een windkracht  8 (stormachtige wind) of storm, kracht 9 (figuur 2). Daarbij deden zich op uitgebreide schaal windstoten voor van 110 tot ruim 125 km/uur (figuur 3).
Windstoten van ruim 120 km/uur diep in het binnenland zijn zeldzaam. In De Bilt werd een windstoot geregistreerd van 122 km/uur, dat was daar sinds de grote januaristorm van 1990 niet meer voorgekomen.  
De storm duurde kort, slechts 2 tot 3 uur. Tegen de middag nam de wind in het westen snel af, in het oosten was de storm rond 13.00 uur over haar hoogtepunt.

Het heeft gisteren dus ontzettend hard gewaaid. Het duurde niet lang, om circa 8:30 begon het hard te waaien, om 10 - 11 uur stormde het op zijn hardst en om een uur of 1 waaide het weer normaal.
Bij aankomst zag ik dat het wiekenkruis een beetje scheef stond. Raar want wij hebben het de laatste keer netjes weggezet.
Dus op speurtocht wat er gebeurt was.
Bij de staart was het mis. De kruilier had een paal scheefgetrokken. Maar dat kan natuurlijk niet zo maar gebeuren. De staart was voorbij de kruipaal gegaan waar de bezetketting op vast lag. Dat klopt niet, de bezetketting en de kruiketting liepen beide een verschillende kant op. Nu lagen ze dezelfde richting op. Het hangslot waarmee de bezetketting aan de kruiketting had vastgezeten was door midden getrokken.
Wat kon er gebeurt zijn? Eerst dachten we aan een mankement van de pal waardoor de kruilier kon terugdraaien. Maar later ontdekte we dat het hout wat om de as van de kruilier zit kan ronddraaien terwijl de kruilier stil blijft staan.
Dus door de storm, die niet recht op het wiekenkruis stond is het wiekenkruis verdraaid omdat de kruiketting afrolde. Op het moment dat de bezetketting strak kwam te staan en bijna tegelijk kwam de roeketting strak te staan. Op dat moment hielden beide kettingen en de kruipalen de boel vast. De kikker waar de bezetketting op ligt het zwaar gehad en is gespleten doordat hij wel zijn plek is getrokken.
De schade viel hier gelukkig nog mee. Kikker beschadigd, kruipalen scheef en het hout wat rond de as zit is los, gebarsten door uitdrogen.

Joep, Pieter en ik zijn daarna de molen van onder naar boven gaan inspecteren om te kijken wat er nog meer scheelde. Veel konden we niet vinden. Alleen de pal die niet netjes in de kammen van het bovenwiel lag. Door de druk is waarschijnlijk de stut die hem op zijn plek moet houden opzij gedrukt en is de pal naast de kammen komen te liggen.
Wat voor een geweldige krachten hierbij hebben gespeeld was te zien aan de vangbalk. Deze was, doordat het wiekenkruis iets achteruit was gedraaid, gezakt en de kneppel hing er nu los bij. Maar hier was verder niets stuk.

We besloten na het maken van foto's om toch maar te gaan draaien. Zonder zeilen met de remkleppen nog open, een paar keer voorzichtig gevangen en daarna wat steviger. Maar alles leek te functioneren.
Later hebben we de remkleppen gesloten en heeft de molen tot een uur of 3 staan draaien.

Alles opgeruimd en met wat moeite de kruiketting en de bezetketting vast kunnen zetten.

Aantal opleidingsuren: 5
Wind: ZW 3 Bft en 4 graden Celsius

Hieronder wat foto's








zondag 14 januari 2018

Zondag naar de Hoop

Vandaag even naar De Hoop om samen met Niek en Jesse een beetje mais proberen te breken.
We hebben de molen opgezeild, er was vrij weinig wind. Met 4 volle zeilen draaide hij netjes rond. Niek besloot dat we toch gingen proberen te malen. Naar boven en de molen stil gezet om hem terug in zijn werk te zetten en de vang weer gelicht. De vang bedienen kan bij deze molen ook op de steenzolder. Dat ziet er wel vreemd uit. Ik was geneigd om de vang er niet genoeg op te leggen en dan stopt hij niet.
Maar het lukte en we konden bij lage snelheid mais breken. En dat ging maar langzaam. We deden ongeveer 45 minuten over 25 kg. Daar is de kost niet mee te verdienen.   ðŸ˜€


Tegen dat het donker begon te worden hebben we afgezeild en de boel weggezet zodat hij de komenden week weer veilig stond.


aantal uren: 3
wind was ZO 2 Bft en het was onbewolkt

dinsdag 9 januari 2018

2018

Een nieuw jaar met nieuwe kansen. We zullen zien wat er van te maken is.

Vandaag ben ik naar molen De Hoop in Sprundel en de Heimolen geweest. Beide molens hebben nog een 'ster' in het gevlucht. Die moeten er uit gehaald worden voordat de molen kan draaien.

Eerst naar Sprundel, gelijk met Pieter reed ik de Molenbaan in en parkeerde achter hem. Ook Toon was net aan komen rijden. Dus uitstappen, nieuwjaar gewenst en een kort praatje gemaakt.
Daarna zijn we naar binnen gegaan waar de voorzitter van de stichting en zijn vrouw al aan het werk waren. Er moesten 40 pakketjes gemaakt worden voor de Heemtuin. Daar waren ze druk mee.
Naar de meelzolder waar Joep en Wim al aan het overleggen waren. Wim ging de kap in om alles te regelen en Joep, Pieter en ik zijn naar buiten gegaan om de kettingen los te maken, de ster te verwijderen en zodat de molen klaar staat om te draaien.
Maar tijdens het kijken en uitleggen wilde Joep aan Pieter laten zien hoe de vang werkt. Dus zijn we naar boven gegaan. Na een heleboel uitleg konden we weer naar beneden.
Wim had het verlengsnoer al los gemaakt en nadat ik naar boven was geklommen kon ik de Ty-raps verwijderen. Het snoer was door de hekkens gevlochten, dus dat moest er uit gewroet worden. Pieter en Joep hadden ster verwijderd en we konden de windborden er terug in gaan zetten. Dat viel niet mee, een van de borden wilde er alleen maar in door overtuigend met een houten hamer te zwaaien. Later snapte we waarom, een ander bord ging er wel erg gemakkelijk in. Dus hebben we de borden maar verwisseld. Daarna werden we naar beneden geroepen voor de koffie.

Pieter is een end aan het opzeilen
Pieter is een end aan het opzeilen
Na de koffie zijn we gaan opzeilen. Ik heb het eerste end opgezeild en de vang gelicht. Na een duw draaide de molen rustig verder. Wim heeft het tweede end opgezeild en ik heb Pieter er bij gesleept om het derde end te doen. Na het geven van de juiste (ahum) aanwijzingen lukte het hem natuurlijk.  😂

Het laatste end heb ik zelf maar weer gedaan. Dan schiet het een beetje op.
Na het wegzetten van de afzettingen mocht hij draaien. En langzaam liep het tegen etenstijd. Dus eerst maar de meegebrachte boterhammen opgegeten. Alleen had Pieter pech, zijn brood lag nog thuis en ik heb zijn vrouw nog ge-appt met de vraag om ze even te brengen.







Na het eten draaide de molen nog steeds rustig zijn rondjes.
Nog wat rondgelummeld en het werd tijd om naar de Heimolen te gaan. Dat kon nu gewoon want enkele uren eerder bleek Joep (r) de sleutel overhandigd te hebben gekregen van Toon (l).

Dus wij met de auto en Joep op zijn fiets naar Rucphen. Na het openen van de deur, de verlichting ingeschakeld. Helaas! Een van de aardlekschakelaars was uitgeschakeld. Hoe kan dat nou?
Na het verwijderen van de schakelklok van de ster bleek al snel dat er water uit de schakelklok kwam. Dus dat was de boosdoener.

De molen even van onder naar boven bekeken en vastgesteld dat het wel vochtig was, maar verder was alles goed.
Dus wij naar beneden om de ster met kabel uit het gevlucht te halen. Maar dat zat niet mee. De ster zat in het bovenste end.
Omdat de kabel vanuit een stormluik naar de bovenste wiek liep besloten we de vang te lichten en het gevlucht 'achteruit' te trekken zodat de kabel niet klem zou komen te zitten. En dat lukte prima. Met een flinke duw en wat trekken met de bootshaak kregen we het juiste end onder. De stekkerverbinding zit in een speciaal doosje maar toch was er water in gekomen. Dus volgende keer dit doosje horizontaal vastmaken. De kabel losgemaakt en naar beneden laten vallen. Pieter had de ster losgemaakt en binnen weggezet.
We hebben de molen nog een beetje naar het zuiden gekruid zodat hij beter stond als het zou gaan waaien en daarna alle kettingen vastgemaakt.

Daarna de deur op slot en de eerste dag in 2018 was een feit.....





Het weer: ZO  1-2 Bft en de temperatuur was 2 graden Celcius in de middag oplopend naar 5 graden.
's Morgens scheen de zon een beetje, maar het was later bewolkt.
Aantal opleidingsuren: 4 in Sprundel