Een stille molen maalt geen meel

Vandaag kan het wel wat worden, er staat behoorlijk wat wind. Ik schat West -Zuid West 4-5 Bft.

Niek wil vandaag wat mais wegmalen, we hebben nog een zak of 13-14 staan. Dus de sloten er af, de kruiketting en het spaakkettinkje er op. Even voelen waar de wind vandaan komt en samen met Joep heb ik de molen een stukje gekruid.
Daarna zijn we naar boven gegaan om de pal en kneppel vrij te maken, het vangtouw naar buiten te doen en het hals- en penlager te smeren. De molen mag in zijn werk blijven staan omdat we gelijk gaan malen. Terwijl we bezig waren kwam Jesse ook al naar boven gelopen.

De molen moet nog een klein stukje verkruid worden om hem in de juiste richting te krijgen. Uiteindelijk is alles goed en we besluiten om zonder zeilen te proberen wat er gebeurt. Alleen moeten de zeilen even aangetrokken worden om te voorkomen dat ze over de roeden schuiven tijdens het draaien. End voor end even beneden gezet zodat we dat konden doen en de veiligheidsafzettingen geplaatst zodat bezoekers niet in de buurt van het gevlucht kunnen komen.
Hierna.... kon het los.

Maiskorrels er in.... (foto: Molens van Roosendaal)

En het ging, de molen kwam lekker op gang en draaide al spoedig in een mooi regelmatig tempo rond. Helaas hadden we wat last van de bomen en gebouwen in de omgeving dus af en toe draaide hij wat minder om dan enkele minuten later weer aan te trekken.

...."maismeel" er uit. (foto: Molens van Roosendaal)

Het malen liep zodoende goed. De eerste zak was al gauw vol, de tweede er onder en doorgaan. Het leek zo goed te gaan, maar gaande weg kregen we steeds meer last van de bomen en draaide hij steeds langzamer.




Maar toch konden we zak na zak in de kaar (voorraadbak boven de stenen) leeg maken, want het ging ongemerkt toch redelijk vlot.

We hebben 7 zakken mais gemalen en dat is weer in zakken gedaan. Onder de foto noem ik het maismeel, maar eigenlijk is het gebroken mais. Het is minder fijn dan meel, er zitten nog grove stukken in.

Tussendoor hebben we nog bezoek gehad van een oma en opa met twee kleinkinderen. Zij hebben even in de molen rondgekeken en vonden het leuk om eens 'in een molen te kijken' in plaats van 'naar een molen te kijken'.
Om 5 uur zijn we alles vast gaan zetten en veilig gaan stellen (pal, kneppel, roekettingen en bezetkettingen er aan, de afzettingen, kruiketting en spaakketting naar binnen) zodat we om half zes naar huis konden.



De wind was ZW tot W 4-5 Bft en 20 graden Celsius en de zon scheen af en toe tussen de wolken door.
Aantal opleidingsuren: 4

Een drukke draaidag

Op tijd op de motor gestapt en naar Rucphen gereden.
Om 10 voor 10 was ik er en nog was ik Toon niet voor. Die had al een sleuf gegraven naast de molen waarin een stuk zeil moet komen te liggen omdat er op die plaats te veel water naar beneden komt waardoor de muur van achtkant achter de elektrakast te nat wordt.

Na dit harde werken had hij wel koffie verdiend. Dus eerst koffie...
Daarna ben ik begonnen met het borgen van de bouten waarmee de 6 kg zware plaat vast zit. Ik had thuis nog een flesje borgmiddel wat ik meegenomen had. Dus alle bouten die afgelopen maandag vastgezet zijn weer losgemaakt en voorzien van borgvloeistof weer vastgezet.
Daarna heb ik een identificatieplaatje op de roede bevestigd. Daarvoor moest schroefdraad getapt worden,maar ook dat lukte prima.
Daarna ben ik de molen gaan klaarzetten en opzeilen.

Dus het rondje gemaakt. Op de maalzolder de stenen uitlichten, op de luizolder de stenen uit hun werk zetten, op de kapzolder het raam open, de wimpel hijsen, het penlager smeren, het halslager smeren, ondertussen controleren of alles er nog goed uitziet en vastzit.
De pal en de kneppel vrijgezet.
Daarna naar beneden en de roekettingen en de bliksemafleider losgemaakt. De bezetketting zit altijd met een slot vast, ook deze losgemaakt.
En ik kwam goed weg, de molen stond precies goed op de wind, die was W4. Dus zonder zeilen begonnen met draaien.

Ondertussen heeft Toon het zeil in de sleuf gelegd en is de grond gaan terug gooien. Graspollen weer op zijn plek en er was niets meer van te zien.

Ondertussen was Pieter ons komen opzoeken en er was ook een man aangekomen die we al eerder op bezoek hadden gehad. Hij wist mooi te vertellen hoe het vroeger was. Hij is nu ergens rond de 80 maar toen hij een jaar of 6-7 was was er bij hen in de straat een woning die niet meer bewoond werd. Deze woning was zo klein dat hij zich niet kon voorstellen dat er een gezin met 11 kinderen had gewoond. Het dak was gemaakt van stro (oid) want riet kon men niet betalen. Dit dak liep aande achterkant tot vlak boven de grond door zodat er maar weinig muur gebouwd hoefde worden. Het stro was wel bewerkelijk, dat moest bijna jaarlijks vervangen worden.

Daarna zijn we gaan eten.
Net na het eten kwam ook Peter Manniën nog langs, hij had vakantie en was een eindje gaan lopen en zag de molen draaien. Tijdens dit gesprek kwamen er een echtpaar langs die de molen wilde bekijken, "mag dat?". Natuurlijk, dus die heb ik rondgeleid rond en door de molen. De man van het stel kwam met leuke technische vragen en was behoorlijk geïnteresseerd. De vrouw was meer benieuwd naar het verleden van de molen. Al met al een leuk stel om rond te leiden.
Na nog allerlei vragen van Peter zijn we op gaan ruimen. De molen stilgezet, de roekettingen vast, naar boven en de pal / kenppel weer vastgezet, de wimpel binnen en het raam weer dicht, de stenen in het werk gezet en bijgehouden. Daarna alle sloten weer aangebracht.

Ik was daar net mee klaar en er stopte een autootje. Of de molen te bezichtigen was? "Natuurlijk", zei Toon "Ronald, doe jij dat even".
Een oma met drie klein kinderen. Die waren best onder de indruk van zo'n grote molen. Over mijn vraag of de wieken langer waren dan een vrachtwagen dachten ze verschillend. Maar uiteindelijk waren ze alle 3 overtuigd dat ze langer waren dan een hele grote vrachtwagen. Naar binnen en uitleggen wat de molenaar op de maalzolder deed en door naar de steenzolder. De molenstenen maakte indruk en ook hoe de molenaar vroeger met zware zakken graan of meel moet sjouwen en in de kaar gooien.
Uiteindelijk heb ik gevraagd of de grootste van de twee jongens een steen van 1000 kilo kon optillen. Ze waren het unaniem eens dat dat niet kon. Dus heb ik de ene knul op de lichtboom laten duwen en zijn broertje en zusje laten kijken of de steen omhoog ging. "Ja..ja..ja hij gaat omhoog."
De twee anderen heb ik de steen laten bewegen met het lichttouw. Zo doet de molenaar dat als hij aan het malen is. De oma heb ik tussen door nog dingen uitgelegd.

 Al met al een drukke dag en we gingen pas om 5 uur naar huis.



De wind was West 4 Bft en 20 graden Celsius en half bewolkt.
Aantal opleidingsuren: 7

De Heimolen is wanwichtig

Volgens B.D. Poppen is de definitie van wanwichtig:

de roeden zijn niet gelijke zwaar. Dit is op te merken wanneer het gevlucht bij windstilte, na enig heen en terug draaien steeds in dezelfde stand blijft staan.

Om 6 uur zouden Toon, Pieter, Rene en ik bij de Heimolen zijn om het probleem van de wanwichtigheid te tackelen.

Nu is het zo dat het bij de Heimolen vooral gaat om een roede die niet goed verdeeld is in de askop. We hebben gemeten vanaf een tegel die we onder de roede hebben gelegd en een eind van een roede hing op 14 cm boven de tegel, de andere zijde van dezelfde roede op 23 cm. Dat betekent dat de roede 4,5 cm is verschoven. Bij de andere roede is dit veel minder en waarschijnlijk geen probleem.

We zijn bij een windstille dag, enkele weken geleden, bezig geweest met een roeketting. Deze ketting woog ongeveer 10 kg.
Eigenlijk zou de roede dus 4,5 cm verschoven moeten worden, 14 + 4,5 = 18,5 en 23 - 4,5 = 18,5 cm.
Nu is dat te moeilijk met de eenvoudige hulpmiddelen die wij hebben. Dus een andere oplossing moest gevonden worden.

Pieter Zuijkerbuijk wilde wel eens met een zwager van hem overleggen wat er aan te doen was. De eenvoudigste oplossing is een stuk plaat van 6 kg welke met bouten aan het kortste end wordt vastgezet. Dus daar zijn we vandaag mee bezig geweest.

Een keurig stuk plaat waarin Rene twee gaten heeft geboord van 14 mm zodat de bouten M12 er door kunnen. Het spreeuwenplaatje er uit, de beugel waar de roekettingen in vast zitten worden losgemaakt en de bouten worden door langere vervangen. Alle bouten en boutjes worden weer vastgezet en de roede weer geborgd.

Wind was er toch niet (of wel)

De voorspelling was niet best voor een molenaar. Windkracht 0 of 1 Bft uit het zuiden en via het oosten draaiend naar het noorden.

Maar goed, ik ben naar Rucphen gereden en Toon stond te kijken hoe een professional het gras aan de overkant aan het maaien was.
Motor weggezet, verkleed en ook buiten gaan kijken. Ook Joep kwam aangefietst en heel even later kwam ook Wim, van de molen uit Sprundel, aangefietst. Toon zou verder gaan met maaien dus we moeten met zijn drieën kijken hoe we het vandaag aanpakken. De molen moet van oost naar west gekruid worden.

Eerst de beide stenen uitgelicht en vrijgezet. Daarna verder naar boven om het penlager en het halslager te smeren. Raam open en de wimpel naar buiten. Ook de pal en kneppel vrij gezet. Ondertussen hadden Wim en Joep allerlei wiggen bekeken want door het droge weer willen die wel eens los gaan zitten. Viel mee, alleen tussen de ijzerbalk en het rechter voeghout zaten ze niet zo heel vast. Verder zat alles goed.

De molen naar het oosten gekruid Want daar kwam de wind vandaan. En opzeilen. Ik heb het eerste zeil voorgelegd en het gevlucht een end verder gezet. Wim vroeg toen of we niet beter met 2 volle konden draaien. Want door die fokken.......
Dat heb ik gelijk de kop ingedrukt, we gaan met 4 volle proberen te draaien. Dus Wim heeft het tweede end opgezeild en het derde naar onder laten komen. Daarna heb ik die van een zeil voorzien en Joep het laatste end. En toen merkte we al dat de wind naar zuid was gekrompen.
Dus maar weer een beetje kruien. Daarna de netten weggezet zodat bezoekers veilig zijn.


Pieter was ook nog gekomen en die was met Toon in gesprek. Omdat er zo weinig wind was hadden we het over de wanwichtigheid van onze molen. Als we de molen een duw geven stopt hij met een bepaald end beneden.
We hadden als eens geprobeerd met een roeketting om het hek en dat draaide al veel beter.
Uiteindelijk kwamen Toon en Pieter overeen om een mop ijzer oid te (laten) maken die in het einde van de roe gestoken kan worden.

De molen draaide gelukkig wel. Nog even een en ander gecontroleerd en ondertussen kwam er een auto van de gemeente Rucphen. Zij moesten wat rommel op komen halen, "is het veel"? Nee dat valt wel mee, maar te veel om bij de rommel te laden die ze er al op hadden liggen.
We zijn hier tot 2 uur, dus kijk maar.
Daarna zijn we gaan eten en koffie drinken.

Na het eten nog wat rondgekeken en ook nu weer bezig geweest met een paar stukken ketting. Vooral bij weinig wind maakt dat veel verschil.
Ja en draaien.... dat ging echt niet. Vooral niet toen de wind weer eens kromp en ineens uit het oosten kwam. Kruien was niet zo moeilijk, het grootste deel konden we met drieën duwen en af en toe was een klein beetje hulp van de lier nodig.

Toon heeft ook nog een lesje meteorologie gegeven. Dit touwtje voorspelt het weer als het zo hangt ... komt de wind uit het zuiden. Als het zo hangt ... komt de wind uit het oosten enz. Als het nat is ... regent het. Als je het niet kunt zien is het mistig.


Nog een beetje koffie gedronken, de kettingen weer opgeruimd. En de zeilen maar opgerold, wind was er toch niet.....
Deze keer wilde de molen niet echt draaien, maar dat geeft je wel de tijd om hier en daar eens extra aandacht aan te besteden of wat beter rond te kijken.








De wind was variabel 0 - 1 Bft en 22 graden Celsius en zonnig.
Aantal opleidingsuren: 6

Druk bij molen de Hoop

Vandaag om half twee bij De Hoop in Roosendaal.
Niek was er al en stond met Joep te praten. Even later kwam Jesse ook en was het dus druk.

De kruiketting en het spaakkettinkje hebben Joep en ik op zijn plaats gebracht en vastgezet. Niek had de sloten al verwijderd zodat we de molen een beetje in de goede richting konden kruien.
Daarna zijn we boven op de galerij gaan kijken hoe de wind precies stond, die bleek uit het westen te waaien. De molen nog een veld verder gekruid en het hele riedeltje pal, kneppel, luitouw, smeren, uit zijn werk zetten en uitlichten ed afgewerkt. Daarna zijn we de zeilen gaan voorleggen.
Er was ondertussen een bezoeker aangekomen, deze man hadden we al eerder gezien. Hij wil een rondleiding voor een aantal mensen tijdens een familiedag, ergens in augustus. Hij kwam nog eens praten en foto's maken omdat hij via foto's vragen over allerlei dingen in de omgeving wil stellen.
Na een tijdje kwam er al weer een bezoeker, een meneer die oorspronkelijk niet uit Nederland kwam, samen met zijn dochtertje.
Het was ondertussen erg mooi weer geworden. Nog wat kleine werkzaamheden rond de molen gedaan, oa bordjes verboden toegang opgehangen omdat er regelmatig een ongewenste bezoeker op het molenerf slaapt. In de voet van de molen nog wat opgeruimd.
Alweer een bezoeker, een man met zijn zoontje op een grote plastic tractor. Een tijdje mee staan praten en wat uitleg gegeven over de molen terwijl Niek en Joep met een andere bezoeker de kast in gingen.  Het was druk met bezoek.....


Ook oom en tante van Karin kwamen nog langs, maar vonden het denk ik te druk om zich te laten zien. Alleen even zwaaien....

Om 5 uur zijn we op gaan ruimen en nadat alles weer netjes was opgeborgen ben ik naar huis gegaan.



Het volgende weekend zijn we een weekend weg met het Gold Wing Forum Nederland en rijden we rond in Duitsland.
Dus het volgende verhaal komt volgende week donderdag weer.....










De wind was westelijk 3 Bft en 20 graden Celsius.
Aantal opleidingsuren: 4