Vandaag naar Sprundel want zowel met Toon als Joep had ik dat afgesproken.
Mooi op tijd aanwezig en ik kreeg te horen dat Toon en Joep het druk hadden met het verpakken van meel en meelproducten. Want er moesten een groot aantal geschenkpakketten gemaakt worden.
Nadat ik de stenen had uitgelicht en uit hun werk had gezet ben ik naar boven om de molen eerst te inspecteren. De luikjes in de achterkeuvelens open gedaan en de blauwe wimpel buiten gehangen, zo weten bezoekers dat ze welkom zijn.
De vang bekeken en vastgesteld dat deze er goed uit zag. De vangbalk hing mooi en er leek niets in de weg te zitten.
De as en het bovenwiel... tja die as is nog een houten as met een insteekkop en pen. Da's een behoorlijk dikke boom geweest. Het bovenwiel is aanmerkelijk kleiner dan van de Heimolen en zodoende is de kap ook kleiner. De spieën van de wielen leken ook netjes vast te zitten en het rollenwerk zag er ook goed uit. De pen en de hals gesmeerd, de spie onder de lekenpen vandaan geslagen en de lekenpen uit de ezel gehaald.
Een zolder lager vind je het luiwerk en weer een zolder lager de stenen. Vorige keer was er iets misgegaan met het westelijke koppel. Dus misschien straks eens naar kijken.
Op de maalzolder waren Toon en Joep met een betonmixer in de weer om grote hoeveelheden meel, bloem, zout, suiker en andere zaken te mengen.
Buitengekomen eerst de sloten en kettingen losgemaakt en de molen iets krimpend gekruid. Daarna op gaan zeilen. Deze keer lukte het bij drie enden om vanaf de grond de meeste litsen om de kikkers te gooien. Het vierde end ben ik in geklommen. De netten geplaatst zodat eventuele bezoekers en natuurlijk de molenaars veilig kunnen rondlopen. Daarna de vang gelicht en wonderwel kwam er beweging in. Ondertussen was Wim H. ook gekomen en besloten de molenaars dat het tijd was voor koffie.
Dus beneden koffie gedronken en ik heb ook nog een boterham gegeten.
Daarna weer naar de maalzolder waar we ons bezig hebben gehouden met het maken van de mixen. Later zijn we dit in zakjes gaan doen. Zakjes met 500 gram pannekoekenmix of oliebollenmix, maar ook muesli en griesmeel. Tussendoor moest ik natuurlijk even buiten gaan kijken hoe het weer zich hield en dat was maar goed ook. Hij draaide steeds langzamer tot hij stil stond. Het inpakken was een heel werk omdat er gewogen moesten worden, dicht gevouwen en dichtgeplakt.
De molen was stilgevallen omdat de wind wat gedraaid was. Dus de molen gestopt en terug gekruid naar waar hij eerst stond. De netten verzet en de vang weer gelicht. Goed gedaan, hij draaide weer.
Etenstijd, beker koffie, boterham... wat kletsen en weer verder met de werkzaamheden. Ondertussen heeft Toon nog wat met de borstelbuil bezig geweest, want we hadden bloem te kort.
Tegen drieën was er veel ingepakt en zijn we alles gaan opruimen.
Weer later de zeilen geklampt, de netten opgeruimd de kettingen op slot en de bliksemafleider er aan gemaakt. Wim was boven alles goed gaan zetten en samen hebben we buiten nog even gekeken of alles goed was. Deur dicht en klaar ..... dachten we. Tot Joep vroeg of we de slinger hadden opgeruimd. Nee dus.
Om vier uur ben ik naar huis gegaan.
Om kwart voor zeven werd ik weer opgehaald om naar Hilvarenbeek te gaan voor een theorieles over de vang. Huub van Erven was onze docent en die wist op een vlotte manier alles te vertellen over de vang, wat deze moet doen, de verschillende soorten en ook de verschillen in bediening en wat er mis kan gaan.... waardoor de vang het zou laten afweten. Het mooiste wat ik deze avond geleerd heb is "de vang knaait in het paard" wat betekend dat de vangbalk tegen het paard aanklemt waardoor de vangbalk niet kan zakken.
Als je eens een vreemd woord tegenkom kan je altijd in het Molenwoordenboek van de Hr. B.D. Poppen kijken. Hierin staan bijna 2000 begrippen, namen en termen uitgelegd. Te vinden via deze link => molenwoordenboek
De wind was ZW later W en de windsnelheid was zwak (2-3 Bft). De temperatuur was ongeveer 10 graden en het was licht tot zwaar bewolkt.
Aantal opleidingsuren: 6
dinsdag 31 oktober 2017
donderdag 26 oktober 2017
Steen weer dichtleggen
Vandaag vroeg wakker en het was aangenaam weer. Dus besloot ik op de fiets te gaan. Helemaal verkeerd natuurlijk, maar dat lees je zo.
Via de Noordlangeweg, Gastelsedijk West en de Rolleweg naar Oud Gastel. Verder via Parallelweg Zuid en de Middenstraat, de fietsbrug over de A17 en aan het einde van de Opperstraat stond een bord dat de Noordhoeksestraat is afgesloten. Een tegenvaller wat betekend dat ik 2 kilometer moet omfietsen omdat ik dan via de Nieuwe weg en de Zeggeweg moet rijden. Op enig moment steek ik een viaduct over rij 800 meter en ben dan weer op dat viaduct, maar dan aan de andere kant van de spoorlijn. Da's echt belachelijk...
Daarna Zegge, de A58 over en via de Rijksweg Zuid en de Brand om na 23,3 km aan te komen bij de Heimolen.
Mooi op tijd, Toon wilde net koffie gaan zetten. Na de koffie is Toon het gras voor de laatste keer dit jaar gaan maaien en hebben Joep en ik een van de zeilen onder handen genomen, daar moest wat slijtageplekken aan verholpen worden. Noem het maar klein onderhoud. Alleen moeten de onderhoektouwen binnenkort nog vervangen worden. Deze liggen al klaar, alleen nog er aan splitsen. Daar was vandaag geen tijd voor omdat we het steenkoppel terug in elkaar wilde bouwen wat we 14 september hebben opengelegd en schoongemaakt. Maar eerst even eten, soepje erbij of koffie....
Na het eten hebben we het zeil nog terug gehangen en daarna zijn we de stenen gaan bekijken. Een stukje laten zakken, daarna zo goed mogelijk boven de taatspot geduwd en verder laten zakken door de steen rond te draaien. Dat lukte wonderbaarlijk goed, dus hebben we hem helemaal naar beneden gedraaid, de spieën op hun plek geslagen zodat de spilbalk weer vast zit, de vloer weer dicht gelegd en de steenkraan uit elkaar genomen. En ja toen was het drie uur, tijd voor koffie en de zeilen klampen, de netten op te ruimen en alles af te sluiten. Vervelend was wel dat het iets was gaan regenen.
Terug naar huis op de fiets. In het begin wat spetters, maar al gauw werd het droog. Dat omrijden van vanmorgen zat me niet lekker, dus ben ik in Zegge (of De Zeg) linksaf gegaan de Spiekestraat in en vervolgens over de (nieuwe) Nelson Mandela weg richting Oud Gastel gereden. Verder via de wegen die ik bovenaan al noemde, maar dan in omgekeerde volgorde. Dat scheelde een stuk, nu was het maar 20,1 km. Om 5 uur was ik weer thuis.
Het weer: Geen zon, maar wel veel bewolking. In het NW was de bewolking duidelijk lichter dan in ZW richting. De wind waaide vrij constant uit een ZW-W richting en de windkracht was 2,5-3 m/s wat overeenkomt met zwakke wind (2 Bft). De miezer regen die viel was inderdaad miezerig en was eigenlijk van geen enkele betekenis.
Aantal opleidingsuren: 6
Via de Noordlangeweg, Gastelsedijk West en de Rolleweg naar Oud Gastel. Verder via Parallelweg Zuid en de Middenstraat, de fietsbrug over de A17 en aan het einde van de Opperstraat stond een bord dat de Noordhoeksestraat is afgesloten. Een tegenvaller wat betekend dat ik 2 kilometer moet omfietsen omdat ik dan via de Nieuwe weg en de Zeggeweg moet rijden. Op enig moment steek ik een viaduct over rij 800 meter en ben dan weer op dat viaduct, maar dan aan de andere kant van de spoorlijn. Da's echt belachelijk...
Daarna Zegge, de A58 over en via de Rijksweg Zuid en de Brand om na 23,3 km aan te komen bij de Heimolen.
Mooi op tijd, Toon wilde net koffie gaan zetten. Na de koffie is Toon het gras voor de laatste keer dit jaar gaan maaien en hebben Joep en ik een van de zeilen onder handen genomen, daar moest wat slijtageplekken aan verholpen worden. Noem het maar klein onderhoud. Alleen moeten de onderhoektouwen binnenkort nog vervangen worden. Deze liggen al klaar, alleen nog er aan splitsen. Daar was vandaag geen tijd voor omdat we het steenkoppel terug in elkaar wilde bouwen wat we 14 september hebben opengelegd en schoongemaakt. Maar eerst even eten, soepje erbij of koffie....
Na het eten hebben we het zeil nog terug gehangen en daarna zijn we de stenen gaan bekijken. Een stukje laten zakken, daarna zo goed mogelijk boven de taatspot geduwd en verder laten zakken door de steen rond te draaien. Dat lukte wonderbaarlijk goed, dus hebben we hem helemaal naar beneden gedraaid, de spieën op hun plek geslagen zodat de spilbalk weer vast zit, de vloer weer dicht gelegd en de steenkraan uit elkaar genomen. En ja toen was het drie uur, tijd voor koffie en de zeilen klampen, de netten op te ruimen en alles af te sluiten. Vervelend was wel dat het iets was gaan regenen.
Terug naar huis op de fiets. In het begin wat spetters, maar al gauw werd het droog. Dat omrijden van vanmorgen zat me niet lekker, dus ben ik in Zegge (of De Zeg) linksaf gegaan de Spiekestraat in en vervolgens over de (nieuwe) Nelson Mandela weg richting Oud Gastel gereden. Verder via de wegen die ik bovenaan al noemde, maar dan in omgekeerde volgorde. Dat scheelde een stuk, nu was het maar 20,1 km. Om 5 uur was ik weer thuis.
Het weer: Geen zon, maar wel veel bewolking. In het NW was de bewolking duidelijk lichter dan in ZW richting. De wind waaide vrij constant uit een ZW-W richting en de windkracht was 2,5-3 m/s wat overeenkomt met zwakke wind (2 Bft). De miezer regen die viel was inderdaad miezerig en was eigenlijk van geen enkele betekenis.
Aantal opleidingsuren: 6
zondag 22 oktober 2017
Rijnlandse molendag
Vandaag was het de Rijnlandse molendag. De Rijnlandse molenstichting heeft 46 molens in eigendom die variëren in grootte van 4,60 tot 27 meter vlucht. Er waren diverse molens te bezichtigen.
Ik was uitgenodigd door Mark Polderman die deze dag op de Zweilandermolen draaide. Molenaar Kees de Haas draaide op een andere molen zodoende was Mark hier.
Dit wipmolentje is in 1632 gebouwd en kan nog steeds de Sweilandpolder bemalen. Het schijnt zelfs zo te zijn dat de molenaar zo zijn best doet dat het gemaal, wat er naast staat, het niet zo druk heeft.
De molen is niet zo gemakkelijk bereikbaar, je kan tot de eerste boerderij rijden, daar parkeren, een bruggetje over lopen, pad volgen, weer een brug over, langs de boerderij en voor de koeienstal rechts een lange weg in. En dan na 700 meter lopen was ik bij de molen, waar Mark al stond te denken "he, die ken ik".
Op de foto hiernaast zie je de waterinlaat, deze molen heeft een vijzel om het water op te voeren. Opvoerhoogte is 1,85 meter.
Met een uitnodiging op zak om eens op de Blokker of Blokweerse wip te komen kijken ben ik weer terug gaan wandelen.
Er was me ook nog advies gegeven om in ieder geval bij de Lijkermolen no.2 te gaan kijken. Deze werd bewoond, maar de molen wordt nu verbouwd en is hij tijdens deze molendag opengesteld.
Onderweg passeerde ik de Vrouw Vennemolen en daar ben ik ook nog even gaan kijken. Die is weer een stuk groter dan de Zweilandermolen, maar verder wel veel overeenkomsten.
Maar de Lijkermolen is van een heel ander kaliber. Dit is een van de weinige 12-kante stenen molens ter wereld. Een heel bijzonder gebouw.
Binnengekomen trof ik een puinhoop aan omdat de muren kaal waren gemaakt en alles wat er uit kon er ook uitgesloopt was. En dat was hard nodig, de balken waarop de zoldervloeren rusten waren op diverse plaatsen uit de muur gerot, de vloerplanken waren zo zacht geworden dat er ook al diverse gaten in zaten. Er moest nog asbesthoudende vloerbedekking verwijderd worden, de electrabuizen hingen her en der aan de muren en installatie dozen.
Samen met een andere bezoeker ben ik naar boven gegaan en op de zolders treffen we eenzelfde chaos aan. De twee zolders waren ingericht als slaapkamers en badkamers. Totdat we op de kapzolder aan beland waren die er werkelijk heel mooi uitzag. Ruim, maar ook erg origineel uitziend. Een forse vangbalk met kist om extra gewicht in te doen, de Vlaamse vang met 4 blokken, het kruiwerk heeft gietijzeren rollen. De molen ragde een beetje heen en weer en volgens mij kwam er een deel van het kruiwerk tegen een neut aan, die in de kuip zitten, want het knarste en knerpte dat het een lieve lust was. Op de vloer van de kapzolder waren veldkruizen aangebracht die de kruivloer met blokkelen op zijn plaats hielden.
Deze molen bezoeken was een goed advies.
Nog wat rondgereden en gekeken, er stonden nog heel wat molens te draaien.
woensdag 18 oktober 2017
Geschiedenis
Er is weer een stukje geschiedenis omtrent de Heimolen ontrafeld.
De reactie op deze vraag kwam van Henk Stevens die een boekje geschreven had over dit onderwerp en me een paar scans toestuurde.
dinsdag 17 oktober 2017
Theorieles
Vandaag ben ik met Lucien naar Hilvarenbeek geweest waar de theorielessen van het Gilde plaats hebben. Mooi op tijd dachten we, net als een aantal anderen. Maar helaas, de deur was nog op slot. Na even wachten ging de deur toch open en konden we naar binnen.
De les zou verzorgd worden door Patrick van Kessel en hij behandelde het onderwerp, Bovenas, wielen en luiwerken. Een presentatie en uitleg over de bovenas, de koning(spil) en allerlei andere assen en spillen die in een molen liggen.
Tussendoor nog koffie en een praatje met de diverse andere molenaars (io).
Daarna passeerde wielen zoals het bovenwiel, de bonkelaar en de diverse wielen in industrie- of oliemolens de revue.
Al snel was het net na tienen en was de les afgelopen. Jan van Elteren heeft deze les voor mij afgetekend zodat dit ook is vastgelegd.
Ik zal nog eens nakijken hoeveel uren ik op welke molens gedraaid heb. Want dat wisselt nog al eens!
De les zou verzorgd worden door Patrick van Kessel en hij behandelde het onderwerp, Bovenas, wielen en luiwerken. Een presentatie en uitleg over de bovenas, de koning(spil) en allerlei andere assen en spillen die in een molen liggen.
Tussendoor nog koffie en een praatje met de diverse andere molenaars (io).
Daarna passeerde wielen zoals het bovenwiel, de bonkelaar en de diverse wielen in industrie- of oliemolens de revue.
Al snel was het net na tienen en was de les afgelopen. Jan van Elteren heeft deze les voor mij afgetekend zodat dit ook is vastgelegd.
Ik zal nog eens nakijken hoeveel uren ik op welke molens gedraaid heb. Want dat wisselt nog al eens!
maandag 16 oktober 2017
Praatje bij de Gemeente Rucphen
Er was even geleden een afspraak gemaakt met Joep, Toon en mij om eens bij de gemeente te komen praten over de Heimolen. De afspraak was voor vanmiddag 2 uur. Wij hadden vorige week papieren ontvangen zodat we die konden doorlezen.
Ik was ruim op tijd en heb nog een tijdje in de zon zitten wachten tot Joep aangefietst kwam. En ineens stond Toon er ook. Dus hebben wij ons gemeld en Anouk werd gebeld. Anouk is de beleidsmedewerkster die oa de molen in haar pakket heeft.
We werden naar een vergaderkamer gedirigeerd en kregen koffie.
Even voorstellen en uitleggen waarom iemand uit Dinteloord op een molen in Rucphen wil draaien. Nou ja, omdat het minder ver is dan de meeste mensen denken en er in de buurt van Dinteloord geen leuke molen is. De Heimolen is een honderd-vijftig jaar oude molen die tot 2000 gebruikt is om graan te malen. Daarna is hij wel gerestaureerd, maar niet aangepast om bv als restaurant te dienen of als opslagplaats. Het is gewoon een mooie molen.
Er werd door Anouk aan Joep en mij gevraagd of we resp. molenaar en molenaar in opleiding wilde worden op de Heimolen. Toon wil namelijk een stapje terug doen. Hij heeft nu de Heimolen in Rucphen, de Hoop in Sprundel en de Korenhalm in 's-Gravenpolder onder zijn beheer. Dat wordt er een minder en dat geeft hem meer ruimte om andere dingen te doen.
Tja, daar zit je dan. Wat zeg je dan.....
Laten we eerst de papieren maar eens doorlezen. Een 'molenaarscontract', een overeenkomst tussen de gemeente en de molenaars. Een 'procedure veiligheid en gezondheid' en een 'inventarisatie van risicovolle werkzaamheden'.
In het molenaarscontract is vastgelegd dat de gemeente eigenaar is van de molen en welke plichten de gemeente heeft, tevens staat er in wat er van de molenaars verwacht wordt.
De gemeente zorgt voor een veilige werkomgeving, voor het onderhoud en betaalt allerlei kosten die er bij komen kijken.
De molenaars laten de molen regelmatig draaien en zorgen voor veiligheid voor de molen, de bezoekers en voor zichzelf.
In de andere twee stukken worden gevaren aangegeven en wat er aan gedaan is of aan gedaan kan worden om hiermee op een verantwoorde manier om te gaan. Zo wordt er beschreven wat er gedaan wordt bij gevaarlijke draaiende delen of dat de kruipalen jaarlijks worden gecontroleerd door de gemeente.
Na ruim twee uur was alles doorgelezen en besproken. Want wij hadden natuurlijk best wat vragen en opmerkingen. Over het afzetten van het gebied waarin het gevlucht draait, dit doen wij met paaltjes en netten, maar in de procedure wordt over rood-witte kunststof ketting of vlaggenlijnen. Of over het vergrendelen van deuren als er gedraaid wordt. Er stond ook in dat jongeren geen werkzaamheden mochten uitvoeren op molen De Hoop. Dat zijn van die dingen die aangepast kunnen worden.
Daarna gaat dit naar de gemeenteraad en kunnen wij daarna aangesteld worden.
Wordt vervolgd.
Op de terugweg werd ik verrast door een nieuw aangelegde weg tussen de rotonde in de Kozijnenhoek en de Bernardstraat. Deze maakt deel uit van de route om Sprundel en Rucphen heen.
Ik was ruim op tijd en heb nog een tijdje in de zon zitten wachten tot Joep aangefietst kwam. En ineens stond Toon er ook. Dus hebben wij ons gemeld en Anouk werd gebeld. Anouk is de beleidsmedewerkster die oa de molen in haar pakket heeft.
 |
| Gemeentehuis van Rucphen aan de Kozijnenhoek / Binnentuin |
We werden naar een vergaderkamer gedirigeerd en kregen koffie.
Even voorstellen en uitleggen waarom iemand uit Dinteloord op een molen in Rucphen wil draaien. Nou ja, omdat het minder ver is dan de meeste mensen denken en er in de buurt van Dinteloord geen leuke molen is. De Heimolen is een honderd-vijftig jaar oude molen die tot 2000 gebruikt is om graan te malen. Daarna is hij wel gerestaureerd, maar niet aangepast om bv als restaurant te dienen of als opslagplaats. Het is gewoon een mooie molen.
Er werd door Anouk aan Joep en mij gevraagd of we resp. molenaar en molenaar in opleiding wilde worden op de Heimolen. Toon wil namelijk een stapje terug doen. Hij heeft nu de Heimolen in Rucphen, de Hoop in Sprundel en de Korenhalm in 's-Gravenpolder onder zijn beheer. Dat wordt er een minder en dat geeft hem meer ruimte om andere dingen te doen.
Tja, daar zit je dan. Wat zeg je dan.....
Laten we eerst de papieren maar eens doorlezen. Een 'molenaarscontract', een overeenkomst tussen de gemeente en de molenaars. Een 'procedure veiligheid en gezondheid' en een 'inventarisatie van risicovolle werkzaamheden'.
In het molenaarscontract is vastgelegd dat de gemeente eigenaar is van de molen en welke plichten de gemeente heeft, tevens staat er in wat er van de molenaars verwacht wordt.
De gemeente zorgt voor een veilige werkomgeving, voor het onderhoud en betaalt allerlei kosten die er bij komen kijken.
De molenaars laten de molen regelmatig draaien en zorgen voor veiligheid voor de molen, de bezoekers en voor zichzelf.
In de andere twee stukken worden gevaren aangegeven en wat er aan gedaan is of aan gedaan kan worden om hiermee op een verantwoorde manier om te gaan. Zo wordt er beschreven wat er gedaan wordt bij gevaarlijke draaiende delen of dat de kruipalen jaarlijks worden gecontroleerd door de gemeente.
Na ruim twee uur was alles doorgelezen en besproken. Want wij hadden natuurlijk best wat vragen en opmerkingen. Over het afzetten van het gebied waarin het gevlucht draait, dit doen wij met paaltjes en netten, maar in de procedure wordt over rood-witte kunststof ketting of vlaggenlijnen. Of over het vergrendelen van deuren als er gedraaid wordt. Er stond ook in dat jongeren geen werkzaamheden mochten uitvoeren op molen De Hoop. Dat zijn van die dingen die aangepast kunnen worden.
Daarna gaat dit naar de gemeenteraad en kunnen wij daarna aangesteld worden.
Wordt vervolgd.
Op de terugweg werd ik verrast door een nieuw aangelegde weg tussen de rotonde in de Kozijnenhoek en de Bernardstraat. Deze maakt deel uit van de route om Sprundel en Rucphen heen.
zondag 15 oktober 2017
Weinig wind maar toch draaien....
Enkele dagen geleden met Niek van Eekelen gebeld en hij was vandaag op de standaardmolen.
Dus naar Roosendaal, het is mooi weer dus wat wil je nog meer.
Niek en Jesse waren al aanwezig en we kregen vandaag een paar opdrachten. De molen moest geveegd en spinrag-vrij gemaakt worden en de zakken gebroken mais moesten naar beneden.
En als derde, na het geslaagde examen van Joep moet er gewerkt worden om mij te laten slagen.
Dat betekende dat ik de molen moest opzeilen met alles wat er bij hoort.
Dus eerst de windrichting bepaald, dat betekent een beetje kruien want de windrichting is ZO terwijl de molen op het ZW stond.
Dus de kruiketting, het spaakkettinkje en de bezetketting te voorschijn gehaald en op de juiste plaatsen vastgezet. De kruiketting licht om de munnik en het spaakkettinkje komt aan een kandelaar vast te zitten. De bezetketting wordt aan een paar kruipalen vast gemaakt.
Daarna zijn we de roeketting en de bliksemafleider gaan losmaken. Zo is de molen klaar om gekruid te worden. Het was niet zo ver dus ik was al snel klaar, dacht ik. Maar hij moest wat verder. Dus nog een paar slagen verder gedraaid.
Daarna konden we naar binnen. De steen uitlichten (waardoor de beide stenen niet meer op elkaar liggen) en uit hun werk zetten. Dat doe je door het steenrondsel uit de kammen (houten tanden)
te halen. De molen drijft de loper (bovenste steen) niet meer aan.
Daarna heb ik de pal uit de kammen getrokken en de kneppel losgemaakt. Niek heeft het halslager en penlager gesmeerd. Als laatste het vangtouw naar buiten gewerkt.
Daarna konden we weer naar buiten om het echte opzeilen te beginnen. Het eerste zeil, van end 3, uitgerold en geprobeerd om de litsen (lussen aan het zeil) om de kikkers (soort haken)te gooien. Maar datl ukte niet. Dus naar boven geklommen om ze vast te zetten. Daarna het rechter onderhoektouw vast gemaakt en het zeil helemaal uitgerold. De zwichtlijnen vastgezet en daarna het linker onderhoektouw vastgeknoopt. Als laatste handeling het windbord in het end geplaatst. De vang kon nu gelicht worden. Nadat Jesse het gevlucht een duwtje had gegeven liet ik het gevlucht over de kop draaien zodat end 1 beneden stond. Dit doen we omdat alle windborden uit de enden zijn en als je end voor end doet is de ene kant na twee maal opzeilen te zwaar en draait hij niet lekker verder.
En als derde, na het geslaagde examen van Joep moet er gewerkt worden om mij te laten slagen.
Dat betekende dat ik de molen moest opzeilen met alles wat er bij hoort.
Dus eerst de windrichting bepaald, dat betekent een beetje kruien want de windrichting is ZO terwijl de molen op het ZW stond.
Dus de kruiketting, het spaakkettinkje en de bezetketting te voorschijn gehaald en op de juiste plaatsen vastgezet. De kruiketting licht om de munnik en het spaakkettinkje komt aan een kandelaar vast te zitten. De bezetketting wordt aan een paar kruipalen vast gemaakt.
Daarna zijn we de roeketting en de bliksemafleider gaan losmaken. Zo is de molen klaar om gekruid te worden. Het was niet zo ver dus ik was al snel klaar, dacht ik. Maar hij moest wat verder. Dus nog een paar slagen verder gedraaid.
Daarna konden we naar binnen. De steen uitlichten (waardoor de beide stenen niet meer op elkaar liggen) en uit hun werk zetten. Dat doe je door het steenrondsel uit de kammen (houten tanden)
te halen. De molen drijft de loper (bovenste steen) niet meer aan.
Daarna heb ik de pal uit de kammen getrokken en de kneppel losgemaakt. Niek heeft het halslager en penlager gesmeerd. Als laatste het vangtouw naar buiten gewerkt.
Daarna konden we weer naar buiten om het echte opzeilen te beginnen. Het eerste zeil, van end 3, uitgerold en geprobeerd om de litsen (lussen aan het zeil) om de kikkers (soort haken)te gooien. Maar datl ukte niet. Dus naar boven geklommen om ze vast te zetten. Daarna het rechter onderhoektouw vast gemaakt en het zeil helemaal uitgerold. De zwichtlijnen vastgezet en daarna het linker onderhoektouw vastgeknoopt. Als laatste handeling het windbord in het end geplaatst. De vang kon nu gelicht worden. Nadat Jesse het gevlucht een duwtje had gegeven liet ik het gevlucht over de kop draaien zodat end 1 beneden stond. Dit doen we omdat alle windborden uit de enden zijn en als je end voor end doet is de ene kant na twee maal opzeilen te zwaar en draait hij niet lekker verder.
Bij de enden 1, 2 en 4 dezelfde handelingen uitgevoerd.
De molen stond nu klaar. Niek en Jesse hadden ondertussen de rood-witte veiligheidskettingen weggehangen zodat we veilig konden gaan draaien.
Foto gemaakt door Jesse
De zakken die boven stonden zijn we daarna naar beneden gaan luien. Door middel van het luiwerk, een takelmechanisme in de molen, kunnen de zakken op windkracht worden opgehesen of ze met de hand laten zakken. We hadden 18 zakken boven staan. Deze kunnen we met twee gelijk naar beneden laten zakken. Netjes onder de molen weggezet.
De molen stond nu klaar. Niek en Jesse hadden ondertussen de rood-witte veiligheidskettingen weggehangen zodat we veilig konden gaan draaien.
Foto gemaakt door Jesse
De zakken die boven stonden zijn we daarna naar beneden gaan luien. Door middel van het luiwerk, een takelmechanisme in de molen, kunnen de zakken op windkracht worden opgehesen of ze met de hand laten zakken. We hadden 18 zakken boven staan. Deze kunnen we met twee gelijk naar beneden laten zakken. Netjes onder de molen weggezet.
 |
| Foto gemaakt door Jesse |
De volgende opdracht was vegen, met een schuin oog kijkend hoe de molen draaide, want dat moet steeds in de gaten gehouden worden. Net als hoe het weer zich ontwikkeld. Nou dat weer ging prima, het bleef zonnig en de wind was redelijk stabiel, 3 Bft.
Na enkele uren besloten we de boel weer te gaan opruimen. Omdat end 3 beneden stond moest nu end 4 beneden komen te staan. Dus dan moet je bij end 1 beginnen met afzeilen.
Dus de vang er op en stilgezet. Zeil losgemaakt en opgerold, daarna met een mooie zwaai om de wiek achter de zeilklamp gegooid. Het Oud-Hollandse gevlucht zoals deze molen heeft heeft twee zeilklampen achter het hekwerk. Daar licht het zeil achter en wordt dan door het hekwerk gehaald en vastgezet. Vang lichten en volgende end.
Ook dit weer bij alle enden, alleen mocht het nu in volgorde omdat de windborden, op een na, er in blijven zitten. Alleen de laatste gat er uit.
Daarna binnen de pal losgemaakt zodat deze tussen de kammen valt. De steen weer in zijn werk gezet door het steenrondsel weer in de kammen te laten vallen. De kneppel aangetrokken zodat de vang vastzit en het vangtouw naar binnen gehaald. Daarna de steen bijgehouden (dan liggen ze weer op elkaar).
Buiten verder met het opruimen van de krui- en spaakketting. De bezetketting en de roeketting worden strak gezet en op slot gedaan. Ook de bliksemafleiderkabel wordt vastgezet.
De roodwitte kettingen waren al opgeruimd.
Na het sluiten van de deuren waren we klaar. En ik tevreden, het was allemaal vrij goed verlopen.
Morgen bij de gemeente Rucphen gaan kijken.... Joep Lindner en ik hebben daar een afspraak.
De windkracht was matig (3 Bft) in ZW richting en de temperatuur was 23 - 24 graden.
Aantal opleidingsuren: 3,5 uur
Na enkele uren besloten we de boel weer te gaan opruimen. Omdat end 3 beneden stond moest nu end 4 beneden komen te staan. Dus dan moet je bij end 1 beginnen met afzeilen.
Dus de vang er op en stilgezet. Zeil losgemaakt en opgerold, daarna met een mooie zwaai om de wiek achter de zeilklamp gegooid. Het Oud-Hollandse gevlucht zoals deze molen heeft heeft twee zeilklampen achter het hekwerk. Daar licht het zeil achter en wordt dan door het hekwerk gehaald en vastgezet. Vang lichten en volgende end.
Ook dit weer bij alle enden, alleen mocht het nu in volgorde omdat de windborden, op een na, er in blijven zitten. Alleen de laatste gat er uit.
Daarna binnen de pal losgemaakt zodat deze tussen de kammen valt. De steen weer in zijn werk gezet door het steenrondsel weer in de kammen te laten vallen. De kneppel aangetrokken zodat de vang vastzit en het vangtouw naar binnen gehaald. Daarna de steen bijgehouden (dan liggen ze weer op elkaar).
Buiten verder met het opruimen van de krui- en spaakketting. De bezetketting en de roeketting worden strak gezet en op slot gedaan. Ook de bliksemafleiderkabel wordt vastgezet.
De roodwitte kettingen waren al opgeruimd.
Na het sluiten van de deuren waren we klaar. En ik tevreden, het was allemaal vrij goed verlopen.
Morgen bij de gemeente Rucphen gaan kijken.... Joep Lindner en ik hebben daar een afspraak.
De windkracht was matig (3 Bft) in ZW richting en de temperatuur was 23 - 24 graden.
Aantal opleidingsuren: 3,5 uur
donderdag 5 oktober 2017
Vandaag twee molens!
Afgelopen week met Toon gebeld of hij vandaag op de Heimolen zou zijn. En dat was hij, dus ik ook. Netjes om tien uur aan komen rijden, Toon was er denk ik ook net.
Er werd voor vandaag harde wind tot storm in het noorden voorspeld. Dus dat is geen goed voorteken. Met de fokwieken zoals de Heimolen heeft kan je zelfs zonder zeilen niet draaien.
Zoals je op de foto kunt zien zijn die fokken, de witte vlakken naast de wieken, best grote oppervlakken en die vangen dus ook behoorlijk veel wind. Bij weinig wind een voordeel tov het Oud-Hollands wieksysteem, maar bij veel wind werkt het tegen je.
Dit wieksysteem is in de jaren 30-40 van de vorige eeuw ontwikkeld door ir. P.L. Fauël om het rendement van de molens te verbeteren. Het bestaat uit houten blokken, kluften genaamd, die tegen de roede zijn bevestigd. De kluft heeft een boogvormige achterkant en daar zitten de latten die de fok vormen tegen aan geschroefd.
Dus er kon vandaag niet gedraaid worden.
Dan maar wat rondneuzen, opruimen in de kap. Owee, het zat daar vol met van die kleine vliegetjes. Dus met bezem en handveger te keer gegaan om het een beetje op te ruimen. Veel helpen zal het niet, want die dingen ontstaan sneller dan dat we ze kunnen opruimen.
Etenstijd, dus de boterhammen uitgepakt en cap-a-soup warm gemaakt. Tijdens het eten kwam Lucien van Loon langs. Lucien is leerling-molenaar op de Assemburg en had van de week gevraagd of hij langs mocht komen. Toon had laten weten dat het goed was.
Maar Toon moest vanmiddag op de Hoop in Sprundel gaan malen want de bakker in Rucphen zat op 150 kg meel te wachten. Dus er werd afgesproken dat Lucien en ik op de Heimolen zouden blijven zodat ik hem de molen kon laten zien en uitleggen wat een en ander is. Daarna gaan wij ook naar de Hoop. Zo gezegd zo gedaan. Toon weg en wij naar buiten om het gevlucht te bekijken. Omdat Lucien nog maar enkele weken op molens meeloopt is alles eigenlijk nieuw voor hem. Dus uitleg over de binnenroede, buitenroede, fokken, heklatten, bezaan, zwichtstok en de door de as heen lopende zwichtstang, de spin en alles wat er bij komt kijken. Daarna naar binnen om bovenin de kap te beginnen.
Daar zagen we het mechanisme waarmee de remkleppen van de fokken bediend worden. Maar ook de keerkuip, het kruiwerk, de kruivloer, de overring, de vang met vangbalk en de koningsas.
Een zolder lager is het luiwerk te zien, maar ook een silootje en de bovenkant van de Jacobsladder. Weer een verdieping lager komen we bij de stenen en konden we de openliggende steen bekijken.
Uiteindelijk belanden we weer op de maalzolder. Waar we het lichtwerk konden bekijken.
Na het sluiten van deuren, ramen en luiken en het doven van het licht zijn we naar Sprundel gereden.
Daar waren Wim en Toon druk doende en op mijn vraag waarom de molen stilstond kreeg ik als antwoord dat er iets verkeerd was gegaan. De steen was 'volgelopen' waarmee bedoeld werd dat de kerven waren volgesmeerd met tarwe of meel. De steen stopt dan met malen. Dus gingen ze met de andere steen malen. Aan Toon gevraagd of ik samen met Lucien even naar de kap kon. Dat was goed, de molen stond toch nog even stil.
Nadat ze weer waren gaan malen was de 150 kg volkorenmeel snel gemaakt. De molen liep behoorlijk door. Lucien verwonderde zich over de snelheid waarmee hij draaide. Ik schat tussen de 30 en 70 enden per minuut, de windkracht was namelijk behoorlijk wisselend. Soms liep hij als een malle en soms stond hij bijna stil. Nadat het graan gemalen was heeft de molen nog een tijdje 'voor de prins' gedraaid.
De buil werd aangezet en van het volkorenmeel werd 75 kg bloem gemaakt en dan blijft er ook nog gries (griesmeel) en zemelen over.
De boel netjes opgezakt en voorzien van labels. Daarna zijn we naar huis gegaan.
De windkracht was krachtig (6 Bft) afnemend naar matig (4 Bft) en de temperatuur was 13-14 graden.
Aantal opleidingsuren op beide molens: 6 uur
Er werd voor vandaag harde wind tot storm in het noorden voorspeld. Dus dat is geen goed voorteken. Met de fokwieken zoals de Heimolen heeft kan je zelfs zonder zeilen niet draaien.
Dit wieksysteem is in de jaren 30-40 van de vorige eeuw ontwikkeld door ir. P.L. Fauël om het rendement van de molens te verbeteren. Het bestaat uit houten blokken, kluften genaamd, die tegen de roede zijn bevestigd. De kluft heeft een boogvormige achterkant en daar zitten de latten die de fok vormen tegen aan geschroefd.
Dus er kon vandaag niet gedraaid worden.
Dan maar wat rondneuzen, opruimen in de kap. Owee, het zat daar vol met van die kleine vliegetjes. Dus met bezem en handveger te keer gegaan om het een beetje op te ruimen. Veel helpen zal het niet, want die dingen ontstaan sneller dan dat we ze kunnen opruimen.
Etenstijd, dus de boterhammen uitgepakt en cap-a-soup warm gemaakt. Tijdens het eten kwam Lucien van Loon langs. Lucien is leerling-molenaar op de Assemburg en had van de week gevraagd of hij langs mocht komen. Toon had laten weten dat het goed was.
Maar Toon moest vanmiddag op de Hoop in Sprundel gaan malen want de bakker in Rucphen zat op 150 kg meel te wachten. Dus er werd afgesproken dat Lucien en ik op de Heimolen zouden blijven zodat ik hem de molen kon laten zien en uitleggen wat een en ander is. Daarna gaan wij ook naar de Hoop. Zo gezegd zo gedaan. Toon weg en wij naar buiten om het gevlucht te bekijken. Omdat Lucien nog maar enkele weken op molens meeloopt is alles eigenlijk nieuw voor hem. Dus uitleg over de binnenroede, buitenroede, fokken, heklatten, bezaan, zwichtstok en de door de as heen lopende zwichtstang, de spin en alles wat er bij komt kijken. Daarna naar binnen om bovenin de kap te beginnen.
Daar zagen we het mechanisme waarmee de remkleppen van de fokken bediend worden. Maar ook de keerkuip, het kruiwerk, de kruivloer, de overring, de vang met vangbalk en de koningsas.
Een zolder lager is het luiwerk te zien, maar ook een silootje en de bovenkant van de Jacobsladder. Weer een verdieping lager komen we bij de stenen en konden we de openliggende steen bekijken.
Uiteindelijk belanden we weer op de maalzolder. Waar we het lichtwerk konden bekijken.
Na het sluiten van deuren, ramen en luiken en het doven van het licht zijn we naar Sprundel gereden.
Daar waren Wim en Toon druk doende en op mijn vraag waarom de molen stilstond kreeg ik als antwoord dat er iets verkeerd was gegaan. De steen was 'volgelopen' waarmee bedoeld werd dat de kerven waren volgesmeerd met tarwe of meel. De steen stopt dan met malen. Dus gingen ze met de andere steen malen. Aan Toon gevraagd of ik samen met Lucien even naar de kap kon. Dat was goed, de molen stond toch nog even stil.
Nadat ze weer waren gaan malen was de 150 kg volkorenmeel snel gemaakt. De molen liep behoorlijk door. Lucien verwonderde zich over de snelheid waarmee hij draaide. Ik schat tussen de 30 en 70 enden per minuut, de windkracht was namelijk behoorlijk wisselend. Soms liep hij als een malle en soms stond hij bijna stil. Nadat het graan gemalen was heeft de molen nog een tijdje 'voor de prins' gedraaid.
De buil werd aangezet en van het volkorenmeel werd 75 kg bloem gemaakt en dan blijft er ook nog gries (griesmeel) en zemelen over.
De boel netjes opgezakt en voorzien van labels. Daarna zijn we naar huis gegaan.
De windkracht was krachtig (6 Bft) afnemend naar matig (4 Bft) en de temperatuur was 13-14 graden.
Aantal opleidingsuren op beide molens: 6 uur
Abonneren op:
Posts (Atom)